Należy się więc spieszyć, i to nie tylko dlatego, że każdej chwili bliżsi stajemy się śmierci, ale i dlatego, że ustaje zdolność wnikania w zdarzenia i ich zrozumienia.
Marek Aureliusz
Rozmyślania, III, 1
Trudne, ciężkie słowa dzisiejszej mądrości dotykają nas jak młot spadający z trzeciego piętra. Codziennie coś w nas umiera. Komórki, pragnienia czy kawałek naszego wewnętrznego dziecka. Umieramy słabi, często nieświadomi, bezradni. I nic nie można z tym zrobić…
Myśl o tym, w jakim stanie ciała i duszy powinna cię zabrać z sobą śmierć i jak krótkie jest życie, jak przepastna wieczność, przeszłość i przyszłość, jak krucha wszelka materia!
Marek Aureliusz
Rozmyślania, XII, 7
Pierwsze co nasuwa mi się po przeczytaniu tego tekstu, to pytanie: czy to na prawdę ważne w jakim stanie fizycznym zabierze mnie śmierć? Bo czy nie tylko duch przetrwa? Podążając za chrześcijańską teorią – dusza jest wieczna. Ciało nie jest ważne. Możemy przecież zginąć w wypadku i całkowicie stracić ciągłość tkanek. Dalej zgodzić się w zupełności można, że życie jest krótkie. Kilkanaście lat trwa okres, w którym człowiek może być w pełni sił. Potem przychodzą bóle, zmartwienia, zobowiązania. W różnej kolejności. O innych zagadnieniach z mądrości powyżej nie myślę. Niewyobrażalna wielkość wszechświata jest faktem i nie wiem czy zastanawianie się nad tym przyniesie jakiekolwiek korzyści. U mnie wywołuje strach.
Na jakże to jeszcze długo myślisz odwlekać tę chwilę, kiedy siebie samego uznasz za godnego dobra większego od wszystkich dóbr, i w niczym nie będziesz wykraczać przeciw nakazom rozumu?
Epiktet
Encheiridion, 51
Dziś szybki strzał. Pytanie nie brzmi „czy” a „kiedy”. Epiktet pewien jest swoich słów. Jest jak mówca motywacyjny, trener personalny i mentor jednocześnie. Słuchajcie swego rozumu, znajcie swoją wartość. Nie każdy wierzy w to, że jest godnym człowiekiem. Co może przywrócić godność człowiekowi? Co może sprawić, że uwierzymy we własne siły i zdolności?
Gdy stłumisz sąd swój o tym, co ci – według twego mniemania – sprawia przykrość, sam uczujesz wnet zupełne bezpieczeństwo.
Marek Aureliusz
Rozmyślania, VIII, 40
Marek Aureliusz przychodzi po raz kolejny z ogromną mądrością. Rzec by można, że opanował sztukę nieprzejmowania się. Może dlatego miał czas na wszystkie rzeczy, których w swoim pięknym życiu dokonał. Może dlatego właśnie o nim pamiętamy. Podążając więc za słowami dzisiejszego autora, postarajmy się nie przejmować rzeczami nieistotnymi. Tymi, które od nas nie zależą.
Jeżeliś więc doszedł do prawdziwego poznania, w czym tkwi sedno sprawy, nie dbaj o to, co o tobie mówić będą, a niech ci wystarczy to, że resztę życia przeżyjesz zgodnie z wolą swej natury. Zastanów się więc nad tym, czego ona pragnie i niech cię nic innego nie wabi.
Marek Aureliusz
Rozmyślania, VIII, 1
Usłyszałem dziś w pewnym programie cytat Marka Aureliusza. Kompletnie nie spodziewałem się go w tym miejscu. Życie zaskakuje nas jak cytaty Marka Aureliusza. Ponadczasowe, uniwersalne, trafne. Dzisiejsza mądrość przemawia do mnie bardzo mocno. Niestety nie dlatego, że rozumiem uczucie prawdziwego poznania, ale dlatego, że dość często pojawia się u mnie zmiana zdania. Jestem jak chorągiewka na wietrze. Silniejszy wiatr potrafi zmienić kurs moich poglądów. Wzdycham czasami do postaci silnie zakotwiczonych w swoich przekonaniach. Z drugiej strony jednak myślę, że ugodowość czy skłonność do refleksji nad swoim postępowaniem czy myśleniem, to jednak pozytywna cecha. Wszystko ma dwie strony. Prawda?
Torturą jest nieustanne pilnowanie się i drżenie z obawy, by nas nie ujrzano inaczej niż zwykle.
Seneka
O spokoju ducha, XVII, 1
Wczytując się w ten krótki fragment zastanawiałem się czy chodzi o strach przed pokazaniem prawdziwego siebie czy też o strach przed pokazaniem swojego słabszego oblicza, na przykład kiedy mamy zły dzień. Dochodzę do wniosku, że chyba obie odpowiedzi są poprawne. Człowiek od pewnego momentu, zapewne kiedy porzuci go już dziecięca naiwność i czystość, zaczyna tworzyć jakiś swój obraz. Z tym obrazem chce być utożsamiany. Niektórzy tworzą obraz eleganckiego dżentelmena, inni książkowego mądrali, inni znowu chcą być widziani jako ten śmieszny, dusza towarzystwa. Czasem wyjście z roli oznacza porażkę i kiedy śmieszek przestaje być śmieszny zaczyna się czuć źle sam ze sobą. Zaczyna odczuwać, że kiedy nie jest śmieszkiem, jest nikim. Ale chodzi chyba w tym wszystkim o to, aby zaakceptować słabsze dni. To nic, że czasami żart nikogo nie bawi. To nic, że czasami nie mamy nic ciekawego do powiedzenia. To nic, że jesteśmy smutni. Ważne jest bowiem otaczanie się takimi ludźmi, którzy akceptują wszystkie twoje stany skupienia. Szukajmy tego skarbu.
Nikt nie czuje trudu, gdy korzyść jaką odnosi. A korzyścią jest działalność zgodna z nakazem natury. Nie odczuwaj więc trudu, odnosząc korzyść z tego, czym innym korzyść przynosisz.
Marek Aureliusz
Rozmyślania, VII, 74
Mądrości Marka Aureliusza atakują bez zapowiedzi. Ja interpretuję je tak, że można odczuwać trud samej czynności ale nagroda rekompensuje straty. Czym jest ów nakaz natury? Muszę dopisać kolejny punkt na korzyść mądrości autora. Podzielcie się komentarzami na temat dzisiejszych słów.
Jeżeli patrzysz na kres życia nie jak na karę, lecz jako na prawo natury, i wygnasz z serca strach przed śmiercią, odtąd żaden lęk nie ośmieli się zakraść do niego.
Seneka
O pocieszeniu do matki Helwii, XIII, 2
Porzucając całkowicie koncepcję Boga, tego na krzyżu, czy innych ciekawych konceptów, takie stwierdzenie tak czy inaczej ma sens. Znowu dochodzimy tutaj do wniosku, że nie należy przejmować się zbytnio rzeczami, które nie są od nas zależne. Końcem życia jest śmierć. Doświadczymy tego ani za karę, ani w nagrodę. Choć pewnie dla niektórych śmierć będzie nagrodą lub karą. Wątpię jednak, że samo wyzbycie się strachu przed śmiercią może spowodować całkowite odcięcie od lęku. Śmierć zazwyczaj dzieli od nas duży dystans. Tak przynajmniej chcemy myśleć. Jest zatem dużo miejsca na inne lęki, bardziej codzienne. Nie przejdziemy przez życie bez lęku. Wszyscy się boją i bać się będą. Noc jest ciemna i pełna strachów.
Wejdź w siebie. Tę cechę ma wola rozumna, że czuje zadowolenie wewnętrzne, gdy postępuje sprawiedliwie i przez to samo wolna jest od niepokoju.
Marek Aureliusz
Rozmyślania, VII, 28
Czyli w zasadzie: bądź dobrym człowiekiem. Osądzaj sprawiedliwie. Kilka dni temu na przykładzie pewnej gry pomyślałem sobie o ludzkiej chciwości i że może jest ona cechą zależną od wieku. Pamiętam bowiem czasy, kiedy mogłem w owej grze oszukać innego człowieka. Dziś, myśląc o podobnym procederze, dochodzę do wniosku, że nie byłbym w stanie czegoś podobnego uczynić. Być może chwilowa satysfakcja ze zdobycia korzyści materialnej w łatwy sposób i bez konsekwencji (kto bowiem będzie ścigał wirtualnego przestępcę?) to byłaby pierwsza emocja. Z upływem jednak czasu wiem, że wyrzuty sumienia byłyby zbyt duże. I może z wiekiem człowiek wie ile czasu i wysiłku potrzeba aby coś zdobyć i osiągnąć. Niektórzy się nie zmieniają – to jasne. Człowiek to podła kreatura. Mam jednak nadzieję, że jakaś część społeczeństwa wyrasta z tych procesów.
