Pamiętaj o tym, abyś przy każdej rzeczy bądź rozweselającej na duszy, bądź przynoszącej pożytek, bądź wzbudzającej upodobanie – zawsze stawiał sobie następujące pytanie: „Czym jest ta rzecz właściwie?”

Epiktet
Encheiridion, 3

(…)

Jeżeli pragniesz, by syn twój nie popełniał żadnych błędów, to jesteś głupcem.

Epiktet
Encheiridion, 14

Czytając pierwszą linijkę tego cytatu, nie widząc jeszcze jego zakończenia, pomyślałem, że za chwilę zobaczę jakąś górnolotną radę na temat tego, jak wychować syna. Jednakże Epiktet zadaje dziś cios bezpośredni i krytyczny.
Trudno się nie zgodzić z dzisiejszą mądrością. Mówią, że nie myli się ten, kto nic nie robi. Życie usłane jest porażkami. Patrząc na beztrosko bawiące się dzieci, trudno myśleć o zderzeniu jakie czeka je za kilka lat. Świat to ponure miejsce, ciągła walka o przetrwanie pochłania nam większość naszego czasu. Przygotowanie dziecka na porażki czyhające na nie na jego drodze przez życie, to bardzo trudne zadanie. Musimy pozwolić dzieciom i sobie popełniać błędy. Ważne, żeby wstawać. I może brzmi to jak mowa motywacyjna, ale niestety taka jest prawda. Życie to sztuka wstawania z kolan.

Ilekroć zamierzasz się zabrać do jakiegoś dzieła, zastanów się dobrze, co to ma być za dzieło.

Epiktet
Encheiridion, 4

Czy tylko przemyślane kroki mają sens? Czy twórczość zawsze wymaga przemyślenia całości? Jeżeli autor miał na myśli dzieło literackie, to zaiste wymaga to przygotowania. Fabuła, postacie, lokacje i zwroty akcji wymagają odpowiedniego przemyślenia. Jednakże, jeżeli mowa o każdym z przedsięwzięć jakie podejmujemy w życiu, to warto oddać czasami inicjatywę losowi. Bądźmy spontaniczni. Życie pisze najlepsze scenariusze.
P.S. Blog ten zamienił się chyba trochę za bardzo w stawanie po przeciwnej stronie barykady, niż autor cytatu. Może ścieżka jest błędna, a może pozwoli na rozszerzenie horyzontów i odkrycie nowych dróg własnych myśli.

I tak na przykład na biesiadzie nie praw kazania, jak jeść należy, ale jedz, jak należy.

Epiktet
Encheiridion, 46

Czy Epiktet spotkał kiedyś Polaków? Być może właśnie to skłoniło go do zapisania tych słów. Albowiem domeną naszą, jako Polaków, jest biesiada. Uwielbiamy jeść, pić i ta kultura picia jest u nas bardzo rozwinięta. A po kieliszeczku, wiadomo, trza się najeść. Kazania są nieodłączną częścią alkoszału. I każdy wtedy jest filozofem. Zaprawdę wielka jest dzisiejsza mądrość. Na zdrowie!

Ilekroć zrodzi się w tobie wyobrażenie jakiejś rozkoszy zmysłowej, to podobnie jak przy wszelkich innych wyobrażeniach miej się na straży, żeby cię ono nie porwało za sobą.

Epiktet
Encheiridion, 34

Rozkosz zmysłowa – co miał na myśli Epiktet? Co było jego rozkoszą? W czym się lubował? Z jakimi pokusami musieli sobie radzić Epiktet, Marek Aureliusz, czy Seneka? I o jakich rozkoszach zmysłowych myśleli? Epiktet zwraca uwagę na konieczność pilnowania siebie i swojej wyobraźni, aby ta nie spowodowała naszego moralnego zepsucia. Czasem jednak, w chwilach głębokiego smutku i trudności, warto popuścić lejce wyobraźni, aby ta mogła zanieść nas daleko w otchłań naszej świadomości. Może moglibyśmy stamtąd wygrzebać odpowiedzi na niektóre pytania albo znaleźć wyjście z trudnych sytuacji. Może wyobrażając sobie brutalny mord na uprzykrzającym nam życie człowieku, unikniemy wprowadzenia tego w życie. Być może też wyobrażając sobie niesamowite bogactwo, stwierdzimy, że wszystko to jest tylko iluzją. A może zabrniemy w rozmyślaniach tak daleko, że całkowicie zgubimy sens i zrobimy coś niestosownego?
.
.
.
Co jest Twoją rozkoszą zmysłową?

Jeżeli chodzi o rzeczy służące twojemu ciału, jak jadło, napój, odzież, mieszkanie i czeladź, o tyle tylko masz je zdobywać, o ile tego wymaga potrzeba. Wszystko zaś inne, co służy czczej sławie albo zbytkowi, odrzuć od siebie zupełnie.

Epiktet
Encheiridion, 33

„Bo o ile trudniej będzie bogatemu wejść do Królestwa Niebieskiego” – chciałoby się rzec. Kontynuujemy dziś rozmyślania o ciele, duszy i tym co jest nam potrzebne. Dobrze, że dzisiejszy autor już nie żyje, bo mógłby przerazić się ilością dobra, którym możemy siebie rozpieszczać. Nie jestem zwolennikiem ascetycznego trybu życia. Zgadzam się, że pieniądz sieje zepsucie ale w wielu aspektach życia pomaga. Można wszystkiego używać z głową, nie trzeba odcinać się od wszystkich przyjemności dla osiągnięcia szczęścia, czy innej nirwany. Można szczęście znaleźć i pomóc sobie na różne sposoby to szczęście podtrzymać, ulepszać, rozwijać. Asceci do kosza. Rzekłem.

Na jakże to jeszcze długo myślisz odwlekać tę chwilę, kiedy siebie samego uznasz za godnego dobra większego od wszystkich dóbr, i w niczym nie będziesz wykraczać przeciw nakazom rozumu?

Epiktet
Encheiridion, 51

Dziś szybki strzał. Pytanie nie brzmi „czy” a „kiedy”. Epiktet pewien jest swoich słów. Jest jak mówca motywacyjny, trener personalny i mentor jednocześnie. Słuchajcie swego rozumu, znajcie swoją wartość. Nie każdy wierzy w to, że jest godnym człowiekiem. Co może przywrócić godność człowiekowi? Co może sprawić, że uwierzymy we własne siły i zdolności?

Staraj się raczej wywoływać w sobie wyobrażenie przeciwne.

Epiktet
Diatryby, XI, 18

Bywają dni, kiedy nic nie jest wiadome. Dni kiedy siadając do kolacji nie wiemy tak na prawdę co się danego dnia wydarzyło. Zmuszeni do ciągłego pędu i pogoni za śmiercią, nie widzimy najważniejszego – drugiego człowieka. Dziś przyznać należy, że mądrość filozofa przekroczyła wszelkie granice norm i nie została przeze mnie zrozumiana. Ale może to dobrze. Być może kiedyś, kiedy zacznę zastanawiać się przy kolacji co tak na prawdę się wydarzyło, sięgając pamięcią w najgłębsze odmęty świadomości, pojmę po co te słowa padły właśnie tego dnia. Życzę sobie mieć po prostu czas na powolną interpretację słów, których nie rozumiem.

Chcesz odnieść zwycięstwo na igrzyskach olimpijskich? Ja również, na bogów, chcę tego. Bo przecież to rzecz chwalebna. Ale zastanów się tylko, co takie zwycięstwo poprzedza i co z takiego zwycięstwa wynika, i dopiero wtedy bierz się raźnie do dzieła!

Epiktet
Encheiridion, 29

Krótko.
Czy udźwigniesz ciężar sławy, z którego wynika zwycięstwo? Czy dzisiejszy myśliciel chce przekazać, że lepiej się nie wychylać?

Nie ma jednakże żadnego innego sposobu wyrobienia w sobie takiego ducha, niżeli ten tylko, żebyś dobro i zło wyodrębnił z rzeczy, które nie są od nas zależne, a wyłącznie zasadzał je na tych, które są od nas zależne.

Epiktet
Encheiridion, 31

Zależności u naszych autorów grają bardzo ważną rolę. Nie przywiązuj wagi do tego, co od ciebie nie jest zależne, nie trać energii na to, co od ciebie nie jest zależne. Czy można rzeczywiście przestać przejmować się rzeczami, na które nie mamy wpływu? Czy chodzi o całkowite lekceważenie ich? A co jeśli nic nie jest od nas zależne? Kim wtedy jesteśmy? A jeżeli wszystko jest od nas zależne? Gdzie w obu przypadkach jest Bóg? Czy w ogóle jest?